روانشناسی خلاقیت در زنان

خلاقیت یا همان ابتکار عمل روشی برای انجام سریع و خلاقانه کارها بوده و می‌تواند پیشرفتی را نصیب انسان کند. افراد خلاق معمولاً دارای قدرت تخیل بالایی هستند و با استفاده از آن، به دنبال تولید روش و ایده‌های جدیدی برای مسائل و چالش‌ها خواهند گشت. خلاقیت دارای تعاریف مختلفی است و به‌طورکلی به معنای تبدیل ایده‌ها و رؤیاهای موجود در ذهن به واقعیت می‌باشد. ولی آیا همه افراد جهان خلاق هستند و می‌توانند چیزی خلق کنند؟ در واقع باید بدانید که تنها تعداد اندکی از افراد جهان خلاق هستند و می‌توانند با ربط‌دادن هر چیزی به یکدیگر، موجب خلق و تولید محصول یا روش جدیدی شوند. با تقویت و رشد این حس درون خود می‌توانید درک درستی از هر چیز پیدا کرده و مسیر زندگی خود را به سمت موفقیت سوق دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روان‌شناسی خلاقیت در زنان در ادامه مطلب همراه ما باشید.

خلاقیت چیست؟

خلاقیت در مفهوم ساده به معنای خلق و تولید چیز جدید است و می‌تواند موجب آفریدن هر چیزی شود. این نوع ساخت می‌تواند تولید وسیله، راهکار جدید برای حل مسائل یا انواع بیماری‌ها و... باشد و بتواند موجب سرعت‌بخشیدن به کارها شود. به‌طورکلی این مهارت یک ویژگی خاص درون افراد است و به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند پیشرفت و موفقیت‌های بسیاری کسب کنند. خلاقیت دارای ویژگی‌های زیادی همچون اصالت، اثربخشی، ارزش و بسیاری از موارد دیگر است که می‌توانید با روش‌های مختلفی نیز دست به تولید چیز جدیدی بزنید. ولی آیا تمامی افراد حاضر در جهان دارای این مهارت درون خود هستند که بتوانند قادر به تولید محصول یا راهکار جدیدی شوند؟ در واقع تعداد کمی از انسان‌ها می‌توانند با برخورداری از توانایی و قابلیت‌های خود دست به خلاق بودن زده و موجب تولید محصول یا راهکار جدیدی شوند. این مهارت دارای انواع گوناگونی است که هر یک از آن‌ها، نقش بسزایی در شکوفا کردن استعدادهای انسان دارند. انواع آن عبارت‌اند از:
یکی از انواع آن مختص کسانی است که به درک کاملی از موضوع نیاز دارند تا بتوانند با شناخت آن، به فکر راهکارهای مختلفی باشند.
دسته دیگر مختص افرادی است که هیچ خلاقیتی ندارند و با ایجاد خودبه‌خود این مهارت درون خود، دست به شناخت موضوع و حل آن می‌زنند.
دسته سوم به افرادی اشاره دارد که درون خود دارای حس خلاقانه هستند و این حس به شکل خودجوش در آن‌ها به وجود می‌آید.
دسته آخر نیز کسانی هستند که خلاق بودن در وجود آن‌ها ریشه احساسی داشته و می‌توانند با میزان خلاقیت خود، نوآوری‌هایی را به وجود بیاورند.

خلاصه‌ای کوتاه از خلاقیت

خلاقیت یکی از مهارت‌های لازم هر فردی است تا بتواند دست به خلق و ابداع ‌چیز جدیدی بزند. البته هر خلق و ابداعی به معنای این مهارت نیست و باید بتوانید با سعی و تلاش بسیار دست به تولید ایده‌های جذاب و جدیدی بزنید. برای مثال اولین تولیدات بشر همچون دارو، لوازم‌خانگی و خودرو را به یاد بیاورید. سازندگان این تولیدات همه افراد خلاق با توانایی و هوش بالایی بودند که دست به طراحی و ساخت لوازمی برای نخستین‌بار زدند. خلاقیت جزو مهارت‌های ذاتی بسیاری از بانوان و آقایان است و برخی دیگر نیز باید با استفاده از تکنیک و روش‌هایی دست به پدیدارکردن آن در وجود خود بزنند. البته خلاق‌ بودن همیشه هم در اولین چیزها رخ نمی‌دهد و بلکه ممکن است کسی طرح جدیدی از محصول یا راهکار جدیدی برای یک بیماری ارائه دهد. این موضوع خلاق و توانمند بودن انسان را نشان می‌دهد، البته درصورتی‌که بتوانید دارای قدرت تحلیل بالایی بوده و از بُعد و دریچه دیگری به موضوع نگاه کنید. شاید برای شما نیز این سؤال پیش بیاید که چگونه به‌عنوان زن خلاق به نقطه برخورد با ایده‌ها برسیم؟ برای این کار باید مواردی همچون باز نگهداری ذهن، کنجکاوی درباره هر موضوع، ایمان به خود، نترسیدن از شکست، کمک‌گرفتن از دیگران و صبر و تحمل بالا را در نظر بگیرید. با برخورداری از این ویژگی‌ها می‌توانید به نقطه برخورد با ایده‌ها رسیده و با تولیدات جدید، سعی در کسب موفقیت داشته باشید.

باورهای اشتباه در مورد خلاقیت در رابطه زناشویی

روابط زناشویی یکی از رابطه‌های مهم است و برای موفق شدن در آن، باید بتوانید مانع ازبین‌رفتن صمیمیت میان خود و طرف مقابلتان شوید. در واقع باید بدانید که خلاقیت بخش مهمی از زندگی زناشویی بوده و می‌توانید با استفاده از آن، زمینه دستیابی به پیشرفت و موفقیت‌های پی‌درپی را فراهم کنید. باورهای اشتباه بسیاری نیز در مورد این مهارت در رابطه زناشویی وجود دارد که هر یک به‌نوعی، می‌توانند زمینه خلاق نبودن زوجین را فراهم کرده و آن‌ها را با مشکل روبرو کنند. این باورهای اشتباه هیچ تأثیر مثبتی روی زندگی انسان نداشته و تنها موجب کاهش احساسات و میزان خلاق بودن افراد خواهند شد. برخی از باورهای اشتباه در مورد خلاق بودن طرفین در رابطه زناشویی عبارت‌اند از:
خلاق بودن نه‌تنها فایده‌ای برای زوجین و جامعه ندارد، بلکه می‌تواند مضر نیز باشد.
این مهارت تنها در افراد مجرد وجود دارد و زوجین امکان انجام هیچ کاری را در راستای خلاق بودن خود نخواهند داشت.
خلاق بودن طرفین تنها برای برقراری رابطه جنسی است و در هیچ جای دیگری کاربرد ندارد.
برای دستیابی به این مهارت نیازی به سعی و پشتکار ندارید.
کسانی که هیچ‌گونه احساس خلاقانه‌ای درون خود ندارند، امکان فرزندآوری را نخواهند داشت.
این مهارت موجب ازبین‌رفتن صمیمیت طرفین شده و حتی می‌تواند زن و مرد را تا مرز جدایی نیز بکشاند.
این مهارت درون هیچ انسانی وجود ندارد و به‌وجودآمدن آن، به شکل ناخودآگاه است.
خلاق بودن یا نبودن زوجین هیچ اهمیتی روی رابطه زناشویی آن‌ها نخواهد داشت.
این مهارت تنها برای عملی‌کردن کارهای بزرگ است و در کارها و تولیدات کوچک، به هیچ دردی نخواهد خورد.

مقایسه نوآوری با خلاقیت در رابطه عاطفی

خلاقیت و نوآوری دو واژه شبیه به هم البته با تفاوت‌هایی نسبت به یکدیگر هستند و هر دوی آن‌ها تأثیرات بسزایی روی روابط عاطفی افراد دارند. در واقع باید بدانید که خلاق بودن به معنای ایده‌یابی و تولید راهکارهایی برای ساخت محصول یا حل مسائل گوناگون است. این مهارت می‌تواند در ابراز احساسات، ارتباط‌گیری درست و ایجاد صمیمیت میان زوجین نیز به کار رود. درحالی‌که نوآوری به معنای استفاده از ایده‌های جدید و بروز جهت به‌وجودآوردن تغییرات است. یعنی اینکه مثلاً بتوانید از روش‌ها و ایده‌های جدیدی برای حل مشکلات و بهبود رابطه عاطفی خود استفاده کنید. در واقع خلاقیت فرایند فردی بوده و می‌تواند تمرکز خود را روی تولید ایده‌های جدید بگذارد و در هر زمینه‌ای مورداستفاده قرار بگیرد. ولی نوآوری فرایند مشارکتی است و معمولاً برای حل مسائل گوناگون و کارآفرینی قابل‌استفاده خواهد بود. البته شاید در نگاه اول فکر کنید که این دو واژه عین یکدیگر هستند، ولی همان‌طور که از تعاریف آن‌ها مشخص است تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند. در اینجا به چند نمونه خلاقیت در روابط عاطفی اشاره شده است:
افرادی که برای ابراز احساسات خود مراسمی با شمع و گل‌آرایی تدارک می‌بینند.
زوجینی که با کمک یکدیگر دست به راه‌اندازی کسب‌وکار می‌زنند.
زن و مردی که یک روز در هفته، خود را به ملاقات شبانه دعوت می‌کنند.
افرادی که برای خلاق شدن فرزندان خود دست به ابداع بازی‌های جدیدی می‌زنند.
چند نمونه از نوآوری‌ها نیز در روابط عاطفی عبارت‌اند از:
زن و مردی که برای رهایی از مشکلات و مسائل خود به مشاور روان‌شناس مراجعه می‌کنند.
افرادی که برای بهبود رابطه خود و افزایش میزان صمیمیت در آن، تدارکاتی برای آخر هفته خود می‌چینند.
زوجینی که برای بهبود رابطه جنسی خود به سراغ استفاده از اسباب‌بازی‌های خاص می‌روند.

چرا خلاقیتم را از دست دادم

خلاقیت لازمه هر زندگی موفقی است، ولی امروزه احتمال دارد که افراد پس از انجام چند کار خلاقانه دست به رهاکردن آن بزنند. حال علت اینکه این مهارت خود را از دست می‌دهیم چیست؟ شاید برای شما نیز پیش بیاید که خلاق بودن خود را از دست دهید و دچار نگرانی به‌خاطر ازدست‌دادن آن شوید. ولی باید بدانید که دلایل بسیاری می‌توانند منجر به این اتفاق شوند و هر یک نیز دارای تأثیراتی روی دیدگاه افراد هستند. برخی از دلایلی که می‌توانند منجر به ازبین‌رفتن حس خلاقانه انسان شوند عبارت‌اند از:

ترس

ترس از مسائلی همچون قضاوت، شکست یا هر چیز دیگری یکی از دلایل مهم ازدست‌دادن مهارت خلاقانه انسان به شمار می‌آید. ترس مانع انجام کارهای خلاقانه توسط افراد شده و در صورت شدت نیز می‌تواند عواقب بسیاری را به وجود بیاورد.

استرس و اضطراب

اگر چه استرس و اضطراب دارای تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر هستند، ولی جزو اصلی‌ترین دلایل ازبین‌رفتن خلاقیت انسان نیز به‌حساب می‌آیند. میزان کم این دو اختلال برای بدن و زندگی انسان مفید است، ولی شدت بالای آن‌ها هیچ فایده‌ای ندارد.

کمبود اعتماد‌به‌نفس و انگیزه

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، اعتمادبه‌نفس و انگیزه افراد را ملزم به پیشروی و دستیابی به موفقیت خواهند کرد. نبود این دو از تولید ایده‌های جدید توسط انسان جلوگیری کرده و آن‌ها را با معضل‌هایی روبرو خواهد ساخت.

تمرکز روی کمال گرایی

تمرکز روی بهترین بودن نه‌تنها بد نیست، بلکه می‌تواند افراد را ملزم به پیشرفت نیز کند. ولی میزان بالای آن به حدی که کل تمرکز خود را روی کمال گرایی بگذارید، شما را از خلاقیت و ریسک‌پذیری دور می‌کند.

با دورشدن از این مهارت، روند زندگی‌تان دچار مشکل شده و دیگر امکان ایده‌پردازی برای زندگی شخصی و کاری‌تان را نخواهید داشت. به این دلیل بهتر است با استفاده از ترفندهایی، این مهارت را در وجود خود رشد و پرورش دهید و مانع از بین رفتن آن شوید.

خلاقیت چگونه به وجود می‌آید

شاید برای شما هم پیش بیاید که قصد داشته باشید خلاقیت را درون خود به وجود بیاورید تا بتوانید به‌راحتی مسائل را حل کنید. بشر از ابتدای خلقت خود دارای این مهارت نبوده و تنها تعداد اندکی از افراد دارای این مهارت درون خود خواهند بود و می‌توانند دست به تلاش‌ برای رسیدن به زندگی موفق بزنند. این مهارت تنها به هنرمندان خلاصه نشده و هر فردی با تقویت آن می‌تواند خلق‌کننده چیز جدیدی باشد. ولی حال مسئله مهم اینجاست که خلاق بودن انسان چگونه ایجاد شده و در وجود او پدیدار خواهد شد؟ در واقع عوامل مختلفی روی خلاقیت انسان تأثیرگذار هستند که هر یک به‌نوعی، می‌توانند باعث بروز آن در وجود افراد شوند. برخی از این عوامل به شکل زیر است:

دانش و تجربه

افرادی که بیشتر به سراغ کسب دانش و تجربیات جدید می‌روند، خلاق خواهند بود و برای اینکه بتوانید چیز جدیدی را خلق کنید باید دانش لازم در حیطه موردنظر را داشته باشید.

تخیل

تخیل لازمه اصلی این مهارت بوده و معمولاً کسانی که تخیل بالایی دارند، بیشتر از سایر افراد خلاق خواهند بود. تخیل باعث می‌شود بتوانید فراتر از هر چیزی را ببینید و ایده‌های جدیدی را کشف و به واقعیت تبدیل کنید.

انگیزه

امروزه افراد کمی دارای انگیزه بالا هستند و در واقع میل به انجام کاری دارند. ولی کسانی که هیچ انگیزه‌ای برای انجام کارها در زندگی خود ندارند، افراد خلاقی نخواهند بود.

ریسک‌پذیری

انسان‌های خلاق نیازمند ریسک‌پذیری بالایی هستند تا از این طریق امکان ثبت ایده‌های خود را داشته باشند. ولی معمولاً کسانی که ریسک‌پذیری ندارد و از شکست می‌ترسند، افراد خلاقی نخواهند بود.

موارد بیان شده جزو عوامل تأثیرگذار روی خلاقیت انسان هستند که علاوه بر آن‌ها، روش‌هایی نیز برای تقویت و رشد این مهارت درون افراد وجود دارد. روش‌های تقویت آن عبارت‌اند از:
تعهد داشته باشید و به خود بگویید که من باید به فرد خلاقی تبدیل شوم.
کنجکاوی خود را تشویق کنید تا به دنبال کشف راه‌ها و خلق تولیدات جدید بروید.
اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس خود را افزایش دهید.
ریسک‌پذیری بالایی داشته باشید و ترس از شکست را کنار بگذارید.
برای اینکه به فرد خلاقی تبدیل شوید، فرصت‌هایی را ایجاد کنید.
افکار و نگرش‌های منفی را کنار بگذارید و به مسائل مثبتی فکر کنید.
برای مبارزه با شکست آماده باشید و از تلاش برای هدف‌های خود پا پس نکشید.
به دنبال چندین راه‌حل و راهکار مختلف برای مسائل باشید و تنها به یک روش بسنده نکنید.

تکنیک‌های خلاقیت و ایده‌پردازی فردی

اگر شما نیز جزو افرادی هستید که می‌خواهید به شخص خلاقی تبدیل شده و چیزهای جدیدی را تولید و ابداع کنید، باید از یک‌سری تکنیک‌ و ایده‌پردازی فردی آگاهی یابید. این آگاهی قدرت تحلیل و ایده‌یابی انسان را افزایش داده و به او کمک می‌کند تا در راستای دستیابی به موفقیت تلاش کند. تکنیک‌های خلاقیت و ایده‌پردازی فردی عبارت‌اند از:

طوفان فکری

طوفان فکری یکی از تکنیک‌های حیاتی و کاربردی برای رسیدن به ثبت ایده‌ها است و معمولاً تعداد بسیاری از ایده‌های سازمان‌ها، از طریق طوفان فکری پدیدار شده‌اند. در این تکنیک فرقی ندارد که چه کسی نظر درست یا غلطی ارائه می‌دهد، در واقع هدف این است که افراد در حین صحبت‌های خود به ایده‌های جدید با راهکارهای مناسبی برسند. برای این کار می‌توانید طبق مراحل زیر پیش بروید:
موضوع را تعیین کنید و آن را در محلی بنویسید.
حال بدون اینکه قضاوتی صورت بگیرد، شروع به تحلیل موضوع کنید و موارد لازم را یادداشت نمایید.
به ایده‌های دیگران نیز فکر کنید و از آن‌ها الهام بگیرید.
حال می‌توانید ایده‌های به‌دست‌آمده را با یکدیگر ترکیب کرده و پس از تطبیق آن‌ها، دست به یافتن راهکارهایی بزنید.

نقشه ذهنی

برخورداری از تمرکز در ایده‌یابی و خلاقیت دارای اهمیت بسیاری است که نبود آن، منجر به عدم پیشروی کارها خواهد شد. معمولاً نقشه ذهنی برای کسانی که با افکار پراکنده‌ای مواجه هستند، مناسب بوده و می‌تواند به آن‌ها تمرکز بالایی را هدیه دهد. برای پیاده‌سازی این نقشه می‌توانید گراف را در نظر بگیرید و بر اساس آن، چندین موضوع را انتخاب و به موضوع اصلی وصل کنید. برای این کار طبق مراحل زیر پیش بروید:
موضوع اصلی را در مرکز صفحه بنویسید.
حال هر چیزی که درباره این موضوع به فکرتان می‌رسد را نیز یادداشت کنید و سپس با یک فلش به موضوع اصلی متصل نمایید.
حال عبارات جدید را به قدیمی‌ها وصل کنید و این کار را تا زمانی که فکرتان از موضوع خارج شود، انجام دهید.
در آخر نیز نگاهی به آن‌ها بیندازید و با کمی فکر به ایده‌هایی جدیدی دست یابید.

اسکمپر

اسکمپر نیز یکی دیگر از روش‌های رایج در این راستا بوده و می‌تواند در جهت دستیابی به ایده‌های جدید به شما کمک کند. ولی مسئله مهم اینجاست که هر حرف از این روش دارای معنا و مفهوم خاص و جداگانه بوده و اسم آن نیز بر اساس همین معنا تشکیل‌یافته است. معنای حروف روش اسکمپر به شکل زیر می‌باشد:
جایگزین‌کردن S (Substitute)
ترکیب‌کردن C (Combine)
تطبیق یا وفق‌دادن A (Adapt)
تغییردادن M (Modify)
کاربردهای دیگر P (Put to other uses)
حذف‌کردن E (Eliminate)
جابه‌جا یا برعکس کردن R (Rearrange)

استوری برد

استوری برد روشی است که معمولاً برای کارهای تیمی مورداستفاده قرار می‌گیرد و به افراد کمک می‌کند تا تمامی جوانب مسئله را در نظر بگیرند. برای این کار کافی است طبق مراحل زیر پیش بروید:
موضوع موردنظر را یادداشت کنید و سپس شروع به گردآوری اطلاعات موردنیاز نمایید.
حال اطلاعات را روی کارت‌های گوناگونی بنویسید و آن‌ها را روی تخته‌ یا مکانی بچسبانید.
این کار باعث خواهد شد که ابعاد مختلف مسئله در دیدرس قرار بگیرد و در حل آن با درنظرگیری تمامی جوانب لازم پیش رفته و منجر به تولید ایده شوید.

شش کلاه

تکنیک شش کلاه تأثیر بسزایی در حل مسائل دارد و به افراد یاد می‌دهد که تفکرات خود را وسعت داده و تنها به یک بعد مسئله فکر نکنند. سپس با گردآوری نتایج، دست به طبقه‌بندی آن‌ها زده و تصمیم‌های درستی را اتخاذ کنند. در این تکنیک افراد تک‌به‌تک تمامی شش کلاه را روی سرشان گذاشته و بر اساس آن‌ها، روی موضوع مربوطه فکر خواهند کرد. معنا و مفهوم شش کلاه به شکل زیر است:
کلاه سفید: تفکرات خنثی و کنش‌پذیر
کلاه قرمز: احساسات و عواطف
کلاه مشکی: تفکرات انتقادی غمگین و منفی
کلاه زرد: تفکرات مثبت و آفتابی
کلاه سبز: تفکرات و ایده‌های خلاقانه و نو
کلاه آبی: تفکرات کنترلی و مدیریت‌کننده

آنچه باید در مورد خلاقیت بدانیم

خلاقیت نه‌تنها در زندگی مجردی بلکه در زندگی زناشویی انسان نیز تأثیرگذار است و می‌تواند نقش بسزایی داشته باشد. در واقع با استفاده از این مهارت می‌توانید به دنبال راه و تکنیک‌های مختلفی برای ابراز احساسات، صمیمیت و حل مشکلات و چالش‌ها در زندگی‌تان باشید تا به شکل مؤثر از عهده هر کاری بربیایید. خلاق بودن زوجین می‌تواند به هر دو طرف درک درستی از مسائل زندگی را بدهد تا بتوانند با آگاهی کاملی، به فکر راهکار و راه‌حل‌هایی برای چالش‌های مختلف باشند. ولی باید بدانید که خلاق بودن در ذات هر کسی نیست و افرادی که تمایل به برخورداری از این مهارت دارند، با یک‌سری روش‌هایی می‌توانند دست به تقویت و رشد خلاقیت خود در زندگی زناشویی بزنند. ولی در واقع وجود این مهارت در زندگی هر فردی لازم است تا بتوانید با استفاده از آن، دست به کشف و تولید ایده‌های جدیدی زده و شادی و خوشبختی بسیاری را نصیب خود و اطرافیانتان کنید. خلاق‌ بودن زن و مرد در رابطه زناشویی موجب کمک به آن‌ها در مسائل زیر خواهد شد:
دست به انجام کارها و فعالیت‌های جدیدی بزنند و از چیزهایی که آگاهی ندارند، باخبر شوند.
با روش‌های مختلفی ابراز احساسات کنند و زندگی خود را تشکیل داده و پیش ببرند.
رؤیاپردازی کنند و سعی و تلاش بسیاری برای رسیدن به رؤیاها و اهداف خود نمایند.
با مسائل و چالش‌هایی مقابله کرده و روش و راهکارهایی برای حل آن‌ها بیابند.

سؤالات متداول در مورد خلاقیت

خلاقیت چیست؟

پاسخ: خلاقیت مهارتی برای تولید چیزهای جدید با ایده‌های بروز بوده و با سرعت بخشیدن به روند انجامی کارها، در هر حوزه‌ای قابل‌استفاده است.

فرق میان خلاقیت و نوآوری در چیست؟

پاسخ: مهارت خلاق‌ بودن موجب ایده‌یابی و تولید چیزهای جدید خواهد شد، درحالی‌که نوآوری به معنای استفاده از ایده‌های بروز و جدید برای ایجاد تغییرات است.

نحوه به‌وجودآمدن خلاقیت به چه صورت است؟

پاسخ: برای ایجاد آن درون خود می‌توانید تکنیک‌هایی همچون تعهد، کنارگذاشتن افکار منفی، انگیزه، مبارزه با شکست، افزایش حس کنجکاوی و تخیل بالا و ریسک‌پذیری را به کار بگیرید.

دلیل از دست‌دادن خلاقیت چیست؟

پاسخ: این مهارت ممکن است بنا به دلایلی همچون ترس، اضطراب و استرس، تمرکز روی کمال گرایی، کمبود عزت‌نفس و انگیزه از بین برود.

خلاقیت چه اهمیتی دارد؟

پاسخ: خلاقیت اهمیت زیادی در زندگی فردی و اجتماعی دارد. خلاقیت می‌تواند به افراد کمک کند تا مشکلات را حل کنند، راه‌حل‌های جدیدی برای مسائل پیدا کنند و دنیا را به روشی جدید ببینند. خلاقیت همچنین می‌تواند به پیشرفت جامعه کمک کند. خلاقیت می‌تواند منجر به اختراعات جدید، نوآوری‌های تجاری و راه‌حل‌های جدید برای مشکلات اجتماعی شود.